ΨΗΦΙΑΚΟΣ
ΟΔΗΓΟΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ
ΟΡΟΥΣ ΚΥΛΛΗΝΗ

Βλάστηση όρους Κυλλήνη

Η φυσική βλάστηση του όρους Κυλλήνη (Ζήρεια) είναι αποτέλεσμα συνεπίδρασης διαφόρων παραμέτρων και κυρίως της χλωρίδας, των βιοκλιματικών συνθηκών, της ορεογραφικής διαμόρφωσης, της πετρολογικής-γεωλογικής σύστασης, του εδάφους και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που ασκήθηκαν και συνεχίζουν να ασκούνται κατά την ιστορική εξέλιξη της περιοχής από το παρελθόν μέχρι σήμερα.   Τα φυσικά οικοσυστήματα της περιοχής περιλαμβάνουν:

 

  • δασικά οικοσυστήματα (δάση χαλεπίου πεύκης, μαύρης πεύκης, χνοώδους δρυός, κεφαλληνιακής ελάτης),
  • οικοσυστήματα χαμηλών και υψηλών θαμνώνων (αείφυλλοι σκληρόφυλλοι σχηματισμοί, φρύγανα),
  • οικοσυστήματα χασμοφυτικής βλάστησης και παραποτάμια οικοσυστήματα

 

Τα φυσικά οικοσυστήματα μπορούν να διακριθούν σε δύο μεγάλες ενότητες ακολουθώντας την ορολογία που χρησιμοποιείται από τον Νταφη (1986):

 

α. Τα οικοσυστήματα “κλίμαξ” ή τελικά ή βιοκλιματικά καθοριζόμενα (υπόκεινται σε βιοκλιματικό καθορισμό). Πρόκειται για μια κατάσταση ισορροπίας που προκύπτει από την εξέλιξη του εδάφους, της βλάστησης και της πανίδας υπό την επίδραση του βιοκλίματος. Η βλάστηση των εξεταζόμενων οικοσυστημάτων ονομάζεται ζωνική καθώς συνδέεται με ορισμένες κλιματικές ζώνες και αντιστοιχεί στις επικρατούσες ζώνες βλάστησης.

 

Σ’ αυτό τον τύπο οικοσυστημάτων ανήκουν οι ακόλουθες μονάδες βλάστησης της περιοχής:

 

  • τα δάση χαλεπίου πεύκης (Pinus halepensis),
  • τα δάση κεφαλληνιακής ελάτης και
  • μαύρης πεύκης (Abies cephalonica και Pinus nigra),
  • τα δάση με φυλλοβόλες δρύες (Quercus pubescens),
  • οι υποβαθμισμένοι θαμνώνες με πουρνάρι (Quercus coccifera) (πρινώνες),
  • οι υψηλοί θαμνώνες με πουρνάρι και φιλλύκι (Quercus coccifera και Phillyrea latifolia),
  • οι κοινότητες φρυγάνων που διακρίνονται στην περιοχή μελέτης,
  • τα πετρώδη-βραχώδη λιβάδια που απαντούν πάνω από τα δασοόρια (θεωρούνται στην πραγματικότητα ως ανθρωπο-κλιματικές κλίμαξ καταστάσεις, κ.ά.)

 

β. Τα σταθερά ή διαρκή ή εδαφικά εξαρτώμενα (υπόκεινται σε εδαφικό καθορισμό). Πρόκειται για οικοσυστήματα που δημιουργήθηκαν σε ακραία περιβάλλοντα, όπου δηλ. ξεχωρίζει τοπικά η σημασία ενός από τους παράγοντες του περιβάλλοντος (π.χ. τοπική δυσκολία αποστράγγισης του εδάφους η οποία οδηγεί στη δημιουργία ελών, συνεχής ή περιοδικά κατάκλυση με νερό, η περιοδική ροή νερού, οι ισχυροί άνεμοι και άλλες παράμετροι σχηματισμού αμμοθινών, κ.ά.). Η βλάστηση των εν λόγω οικοσυστημάτων, που αποτελεί το σημαντικότερο δομικό στοιχείο τους, ονομάζεται αζωνική, δεν είναι βιοκλιματικά καθοριζόμενη (δεν συνδέεται με ορισμένες κλιματικές ζώνες) και επιπλέον δεν αντιστοιχεί με τις επικρατούσες ζώνες βλάστησης.

 

Σ’ αυτόν τον τύπο οικοσυστημάτων ανήκουν  οι ακόλουθες μονάδες βλάστησης της περιοχής:

 

  • οι κοινότητες χασμοφυτικής βλάστησης,
  • οι κοινότητες των κινούμενων και των σχετικά σταθεροποιημένων ασβεστολιθικών σαρών,
  • οι δασικές κοινότητες με πλατάνια (Platanus orientalis) (πλατανεώνες),
  • οι υγρόφιλες κοινότητες.

 

Η βλάστηση της περιοχής μελέτης χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα ποικίλη καθώς περικλείει 32 syntaxa (φυτοκοινωνίες, υποφυτοκοινωνίες ή φυτοκοινότητες) που εντάσσονται σε επιμέρους ενότητες και ζώνες βλάστησης:

 

  • Δάση χαλεπίου πεύκης (1 syntaxon),
  • Θαμνώνες αειφύλλων σκληροφύλλων με πουρνάρι (3 syntaxa),
  • Δάση μαύρης πεύκης (2 syntaxa),
  • Δάση φυλλοβόλων δρυών (1 syntaxon),
  • Δάση κεφαλληνιακής ελάτης (3 syntaxa),
  • Θαμνώνες και δασικοί σχηματισμοί με αρκεύθους (2 syntaxa)
  • Βλάστηση φρυγάνων (1 syntaxon),
  • Χασμοφυτική βλάστηση απόκρημνων ασβεστολιθικών βράχων (4 syntaxa),
  • Ορεινά- και Ορο- Μεσογειακά χέρσα εδάφη με ακανθώδεις θάμνους (10 syntaxa)
  • Χλοώδη («ξυρισμένα») χιονόφιλα λιβάδια μεγάλων υψομέτρων (1)
  • Λιθώνες (σάρες) των ανωδασικών οριζόντων (2 syntaxa).
  • Παρόχθια βλάστηση με ανατολική πλάτανο (2 syntaxa),
  • Υγρόφιλες κοινότητες (1 syntaxon).

 

Οι παραπάνω φυτοκοινότητες κλίμαξ, αναφέρονται κυρίως στους βιοκλιματικά καθοριζόμενους τύπους βλάστησης (ζωνική βλάστηση), που συνδέονται με ορισμένες κλιματικές ζώνες και αντιστοιχούν στις επικρατούσες ζώνες βλάστησης, αλλά και στους ανθρωπο-κλιματικά καθοριζόμενους τύπους βλάστησης (λιβάδια πάνω από τα δασοόρια).

 

Κατά μήκος των οχθών των ρεμάτων, πάνω σε κάθετους ασβεστολιθικούς βραχώδεις σχηματισμούς και σάρες,  αναπτύσσονται αζωνικοί τύποι βλάστησης, οι οποίοι δεν συνδέονται με  ορισμένες κλιματικές ζώνες και επιπλέον δεν αντιστοιχούν  με τις επικρατούσες ζώνες βλάστησης, οι κύριες κατηγορίες των οποίων είναι οι ακόλουθοι: πλατανεώνες, χασμοφυτική βλάστηση, βλάστηση των σαρών, κ.ά.

Ενότητες βλάστησης και κατανομή σε υψομετρικούς ορόφους

Εικόνα 1. Θαμνώδεις σχηματισμοί με αρκεύθους και κράταιγο (Juniperus oxycedrus και Crataegus pycnoloba).
Εικόνα 2. Δενδρώδεις σχηματισμοί με άρκευθο την δυσοσμοτάτη (Juniperus foetidissima).

Με βάση τους χάρτες δυνητικής βλάστησης (potential vegetation) των Quezel & Barbero (1985), Μαυρομματησ (1980), Νταφη (1976), Horvat, Glavac & Ellenberg (1974) και τις φυτοκοινωνιολογικές εργασίες των Quezel (1964), Barbero & Quezel (1976), Δημοπουλοσ (1993), η περιοχή μελέτης περιλαμβάνει τους ακόλουθους ορόφους βλάστησης σε υψομετρική διαδοχή που κατά προσέγγιση φαίνεται παρακάτω:

  • Θερμο- Μεσογειακός όροφος: 0- 400 (-500) μ. (παράκτιες έως χαμηλές-λοφώδεις ζώνες),
  • Μεσο- Μεσογειακός όροφος: 400 (-500) – 1000 μ. (χαμηλές έως μεσαίες ορεινές ζώνες),
  • Υπερ- Μεσογειακός όροφος: 1000 – 1400 (-1500) μ. (χαμηλές ορεινές έως μεσαίες ορεινές ζώνες του όρους Κυλλήνη),
  • Ορεινός- Μεσογειακός όροφος: 1500 – 2000 μ. (μεσαίες έως ανώτερες ορεινές ζώνες, τόσο εντός των δασοορίων, όσο και μέχρι τα κατώτερα επίπεδα της άδενδρης ζώνης),
  • Ορο- Μεσογειακός όροφος: 2000-2376 μ. (ανώτερα υψομετρικά επίπεδα του όρους).
Εικόνα 3. Βλάστηση σε ορεινά- και ορο- Μεσογειακά χέρσα εδάφη με ακανθώδεις θάμνους.
Εικόνα 4. Βλάστηση πετρωδών και βραχωδών “στεππόμορφων” λειμώνων.

Οι φυτοκοινωνίες κλίμαξ του Θερμο- Μεσογειακού ορόφου βλάστησης εντάσσονται στην Ένωση Βλάστησης CeratonioRhamnion με χαρουπιά και ράμνο (προδασική και δασική βλάστηση) στην οποία κυριαρχεί η αγριελιά και η χαρουπιά, όπου εντάσσονται και οι δασικοί σχηματισμοί με χαλέπιο πεύκη (Pinus halepensis).

 

Οι φυτοκοινωνίες κλίμαξ του Μεσο- Μεσογειακού ορόφου βλάστησης εντάσσονται στις Ενώσεις Βλάστησης Quercion ilicis (δασική βλάστηση) και Pistacio-Rhamnion (προδασική βλάστηση) με θαμνώδεις σχηματισμούς από αείφυλλα σκληρόφυλλα είδη όπως: Quercus coccifera (πουρνάρι σε θαμνώδη ή δενδρώδη μορφή), Phillyrea latifolia (φιλλύκι), Quercus ilex (αριά), Pistacia lentiscus (σχίνος) και μόνο στα ανώτερα επίπεδα του εν λόγω ορόφου απαντούν δασικοί σχηματισμοί με φυλλοβόλες δρύες (πλατύφυλλη δρυς: Quercus frainetto, χνοώδης δρυς: Quercus pubescens).

 

Οι φυτοκοινωνίες κλίμαξ του Υπερ- Μεσογειακού ορόφου βλάστησης εντάσσονται στις Ενώσεις Βλάστησης με μελισσόχορτο και δρυ (MelittoQuercion) και πλατύφυλλη δρυ (Quercion frainetto) και αντιπροσωπεύουν τη δασική βλάστηση με φυλλοβόλες δρύες (Quercus pubescens: χνοώδης δρύς, πλατύφυλλη δρυς: Quercus frainetto), καθώς και από μια Συνένωση χασμοφυτικής βλάστησης (κάθετα ή μεγάλης κλίσης ασβεστολιθικά βράχια (Campanulion versicoloris).

 

Οι φυτοκοινωνίες κλίμαξ του Ορεινού -Μεσογειακού ορόφου βλάστησης εντάσσονται στην Ένωση Βλάστησης της ελάτης και της μαύρης Πεύκης (Abieti cephalonicaePinion pallasianae) και αντιπροσωπεύουν τη δασική βλάστηση με κεφαλληνιακή ελάτη, και πάνω από τα δασοόρια από τις Ενώσεις Βλάστησης των “στεππόμορφων” βραχωδών λιβαδιών StipoMorinion, Eryngio Bromion και από Συνενώσεις των κάθετων ή των μεγάλης κλίσης ασβεστολιθικών βράχων με βραχόφιλη βλάστηση (Campanulion versicoloris, Silenion auriculatae).

 

Εικόνα 5. Βλάστηση πετρωδών και βραχωδών “στεππόμορφων” λειμώνων και τα άγρια άλογα στη Ζήρεια.
Εικόνα 6. Βλάστηση σε ορεινά- και ορο- Μεσογειακά χέρσα εδάφη με ακανθώδεις θάμνους και βόσκηση από αίγες και πρόβατα.

Οι φυτοκοινωνίες κλίμαξ του Ορο- Μεσογειακού ορόφου βλάστησης εντάσσονται τις Συνενώσεις της βραχόφιλης-χασμοφυτικής βλάστησης (Silenion auriculatae), των στεππόμορφων βραχωδών λιβαδιών (StipoMorinion, Eryngio Bromion, AstragaloSeslerion), των σαρών (Silenion caesiae) και των ‘ξυρισμένων’ λιβαδιών (Trifolion parnassi).

Εικόνα 7. Βλάστηση «ξυρισμένων», «αποψιλωμένων» ή «χιονόφιλων» λιβαδιών.
Εικόνα 8. Χασμοφυτική βλάστηση απόκρημνων ασβεστολιθικών βράχων.
Εικόνα 9. Βλάστηση πετρωδών και βραχωδών “στεππόμορφων” λειμώνων και άγρια άλογα στη Ζήρεια.

Το πραγματικό πρότυπο κατανομής της βλάστησης (actual vegetation pattern) στην ευρύτερη περιοχή μελέτης χαρακτηρίζεται τόσο από τις προαναφερόμενες κλιμακικές φυτοκοινότητες, όσο και από μεγάλες επιφάνειες που καλύπτονται από στάδια υποβάθμισης της (φρύγανα, λιβάδια) συνθέτοντας ένα μωσαϊκό τοπίο με διαρκείς εναλλαγές και εντυπωσιακή αισθητική αξία.

Εικόνα 10. Χάρτης βλάστησης όρους Κυλλήνη.

Χρήσιμα Links

Δήμος Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης
(ΠΑΑ) 2014 - 2020

Alien Plants

Greek Flora

O «Ψηφιακός οδηγός Χλωρίδας Όρους Κυλλήνη» υλοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης: «Παρεμβάσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης στην Κυλλήνη, Δήμου Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης».
Ο Δήμος Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης, προχωρεί στην ανάδειξη της πλούσιας χλωρίδας του όρους Κυλλήνη, την αξιολόγηση της σημασίας του συγκριτικά με τα υπόλοιπα όρη της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας, ως προς τα ενδημικά, σπάνια & απειλούμενα είδη και τη συσχέτιση με τους τύπους οικοτόπων – οικοσυστημάτων στους οποίους απαντώνται.
Ο παρών Οδηγός, απευθύνεται σε επισκέπτες της προστατευόμενης περιοχής, κατοίκους και σε όσους εμπλέκονται με δραστηριότητες αναψυχής/τουρισμού στο όρος.
Απευθύνεται επίσης σε εκείνους που σχεδιάζουν, λαμβάνουν και υλοποιούν αποφάσεις α) για θέματα ποικιλότητας σε επίπεδο φυτικών ειδών & τύπων οικοτόπων/οικοσυστημάτων, β) για τη σημασία του όρους Κυλλήνη ως σημαντικού πόλου βιοποικιλότητας στο βόρειο τείχος της Πελοποννήσου, γ) για τις οικοσυστημικές υπηρεσίες, που οι διαφορετικές οικογένειες, γένη & είδη φυτών παρέχουν ή δυνητικά μπορούν να παρέχουν στους πολίτες που αποζητούν βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Είναι εμπλουτισμένος με πλούσιο φωτογραφικό υλικό για όλα τα ενδημικά (Ελλάδας, Πελοποννήσου, μοναδικά όρους) και για τα περιορισμένης εξάπλωσης, σπάνια και απειλούμενα είδη του όρους, αλλά και για είδη που αναδεικνύουν την αξία και σημασία της προστατευόμενης περιοχής σε μια από τις «θερμές για την φυτοποικιλότητα» (hotspot area for plant diversity) περιοχή της Πελοποννήσου.
Το έργο υλοποιήθηκε από την Γεωμετρία ΙΚΕ, σε διάστημα 10 μηνών και χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Leader (ΠΑΑ2014-2020/LEADER)

Copyright © 2022 Ziria.info

Created by Web Team Katagramma

Skip to content