Οι βιομορφές των φυτών ταξινομούνται σύμφωνα με το σύστημα του Raunkiaer (1934). Η ταξινόμηση βασίζεται στη θέση των οφθαλμών των φυτών κατά τη διάρκεια της εποχής του έτους που είναι ακατάλληλη για ανάπτυξη των φυτών. Διαφορετικά φυτικά είδη και υποείδη που είναι πολύ παρόμοια, τόσο στην εξωτερική τους μορφή, όσο και στην εσωτερική τους κατασκευή λόγω των κοινών γνωρισμάτων προσαρμογής έναντι των ίδιων εξωτερικών συνθηκών ανήκουν στην ίδια βιομορφή. Η απόσταση των οφθαλμών ανανέωσης από το έδαφος είναι το βασικό κριτήριο διαχωρισμού των 6 βασικών βιομορφών. Οι κατηγορίες βιομορφών φαίνονται στον παρακάτω πίνακα.

ΒιομορφήLife-form Ορισμός (περιγραφή)
ΥδρόβιοAquaticA

Υδρόβια (βυθισμένα, αναδυόμενα ή ελεύθερα πλέοντα) βραχύβια ή πολυετή ποώδη φυτά.

Aquatic (submerged, emerged, or free-floating) short-lived or perennial herbs.

ΧαμαίφυτοChamaephyteC

Πολυετή φυτά με οφθαλμούς ανανέωσης σε ύψος <50 cm πάνω από την επιφάνεια του εδάφους (μαξιλαρόμορφα, θαμνώδη, ημι-θαμνώδη φυτά ή χαμηλοί σαρκώδεις νανώδεις θάμνοι ή ημι-ξυλώδεις πόες).

Perennial plant with perennating meristem at heights < 50 cm above ground (pulvinate, frutescent, suffrutescent or low succulent dwarf shrubs or semi-woody herbs).

ΓεώφυτοGeophyteG

Πολυετή φυτά με όργανα επιβίωσης που κατά τη δυσμενή περίοδο (στην Μεσόγειο μπορεί να είναι ο χειμώνας ή το καλοκαίρι) βρίσκονται μέσα στο έδαφος ή είναι βυθισμένα στο νερό (φυτά με ρίζωμα, βολβό, κόνδυλο  και ελόφυτα).

Perennial plant with above-ground parts periodically dying off and below-ground parts surviving the unfavourable period (which in the Mediterranean may be winter or summer) (bulbous, tuberous or rhizomatous herbs and helophytes).

ΗμικρυπτόφυτοHemicryptophyteH

Διετή και πολυετή ποώδη φυτά με οφθαλμούς ανανέωσης στην επιφάνεια του εδάφους, όπου προστατεύονται με υπολείμματα νεκρών φύλλων και κλαδιών και βλαστάνουν τον επόμενο χρόνο (βλαστο-, θυσσανο-, ροδακο-, ημι-ροδακο-, ερπο- ημικρυπτόφυτα).

Perennial plant with periodically dying shoots and perennating meristem at the ground (scapose, caespitose, rosulate, semi-rosulate, stoloniferous or repent herbs).

ΦανερόφυτοPhanerophyteP

Πολυετή φυτά, δενδρώδη, θαμνώδη και αναρριχώμενα με οφθαλμούς  ανανέωσης σε ύψος τουλάχιστον 50cm πάνω από το έδαφος.

Perennial plant with perennating meristem (buds) at heights > 50 cm above ground (trees, shrubs, tall stem succulents, arboreal grasses).

ΘερόφυτοTherophyteT

Ετήσια ποώδη φυτά, που συμπληρώνουν τον κύκλο ζωής τους σε μια αυξητική περίοδο και τα οποία επιβιώνουν τη δυσμενή γι’ αυτά περίοδο του έτους,  με τη μορφή σπερμάτων ή αρτιβλάστων.

Annual plant, completing its life cycle, optionally several times, within one growing period, surviving the unfavorable period as seed or seedling (spring-green, summer-green or hibernating-green ephemerals).

Ως αυτοφυή (αυτόχθονα) είδη φυτών θεωρούνται εκείνα που υπάρχουν στη σημερινή Ελλάδα, σε γηγενή κατάσταση, πριν από το τέλος του 15ου αιώνα. Αυτό σημαίνει ότι και τα αρχαιόφυτα (είδος που αρχικά ήταν μη αυτόχθονο σε μια περιοχή και εισήχθη και εγκλιματίστηκε στην περιοχή πριν από το έτος 1500 μ.Χ.  (ή από το 1492 – ανακάλυψη της Αμερικανικής ηπείρου) θεωρούνται μέρος της αυτοφυούς χλωρίδας. Τα κριτήρια για να θεωρηθεί ένα φυτικό taxon (είδος, υποείδος) ως αυτοφυές έχουν ληφθεί από τον κατάλογο Med-Checklist (βλέπε, π.χ., Greuter & Raab-Straube 2008: xi).

Ένα φυτικό είδος ή υποείδος χαρακτηρίζεται ως περιορισμένης εξάπλωσης όταν έχει ένα περιορισμένο εύρος κατανομής που δεν υπερβαίνει μια απόσταση 500 km ή, με άλλα λόγια, οι πιο απομακρυσμένοι γνωστοί πληθυσμοί τους απέχουν μεταξύ τους μια γραμμική απόσταση 500 km ή λιγότερο.

Η χωρολογική κατηγορία (χωρολογικός τύπος) ενός φυτού καθορίζεται από την τρέχουσα περιοχή φυσικής του κατανομής και αναφέρεται σε μια ομάδα ειδών και υποειδών φυτών που σε μεγάλο βαθμό επιδεικνύουν ταυτόσημη κατανομή. Στις τοπικές και περιφερειακές χλωριδικές έρευνες που διεξήχθησαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα, οι ερευνητές έχουν αποδώσει χωρολογικές κατηγορίες σε φυτικά taxa, εφαρμόζοντας τα συστήματα που καθιέρωσε ο Pignatti (1982) για την ιταλική χλωρίδα και ο Oberdorfer (2001) για τις Κεντρικές και Βόρειο-Ευρωπαϊκές χλωρίδες. Ένα “ελληνοκεντρικό” σύστημα χωρολογικών κατηγοριών για την καλύτερη αναπαράσταση και περιγραφή των κατανομών των taxa της ελληνικής αγγειώδους χλωρίδας, δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι χώρα της Ν Ευρώπης, της Βαλκανικής χερσονήσου και της λεκάνης της Μεσογείου καθιερώθηκε το 2013 (Dimopoulos et al. 2013, 2016).

Πιο συγκεκριμένα, οι χωρολογικές κατηγορίες που έχουν ενταχθεί στο σύστημα της Ελλάδας και περιλαμβάνονται και έχουν αποδοθεί στα φυτά που συνθέτουν τη χλωρίδα του όρους Κυλλήνη (Ζήρεια) είναι οι εξής:

  • Βαλκανικά: Φυτά που περιορίζουν την εξάπλωσή τους στις Βαλκανικές χώρες, και μόνο περιστασιακά τα συναντάμε σε παρακείμενες περιοχές της ΝΑ Ευρώπης 
  • Βαλκανική-Ιταλία: Φυτά που περιορίζουν  την εξάπλωσή τους στις Βαλκανικές χώρες και την Ιταλία
  • Βαλκανική-Κεντρική Ευρώπη: Φυτά που εξαπλώνονται στην Βαλκανική χερσόνησο, στα Καρπάθια όρη, στις Άλπεις και στις παρακείμενες περιοχές (κυρίως στα όρη)
  • Βαλκανική-Ανατολία: Ανατολικά φυτικά είδη και υποείδη που περιορίζονται στις Βαλκανικές χώρες και στη Μικρά Ασία (Ανατολία), που περιστασιακά εκτείνονται στη Νότια Ουκρανία (Κριμαία) και στις παρακείμενες χώρες του Καυκάσου (Γεωργία, Αρμενία) ή στο Βόρειο Ιράκ
  • Ανατολικο-Μεσογειακά: Φυτά που εξαπλώνονται στην Ανατολική Μεσόγειο, και τα οποία περιστασιακά επεκτείνονται στη Νότια Ιταλία ή στις παρακείμενες χώρες του Καυκάσου
  • Μεσογειακά: Μεσογειακά φυτά με παραμεσογειακή κατανομή, συμπεριλαμβανομένης της Πορτογαλίας, που περιστασιακά επεκτείνονται στην περιοχή του Καύκασου και στο Βόρειο Ιράν
  • Μεσογειακά-Ατλαντικά: Φυτά που περιορίζονται στη θαλάσσια Δυτική Ευρώπη και τη Μεσόγειο
  • Μεσογειακά – Ευρωπαϊκά: Φυτά που που περιορίζονται στη Μεσόγειο και την εύκρατη Ευρώπη, ενώ περιστασιακά επεκτείνονται στη ΒΔ Αφρική και την περιοχή του Καυκάσου
  • Μεσογειακά-ΝΔ Ασία: Φυτά που κατανέμονται σε μία ή περισσότερες μεσογειακές χώρες και επεκτείνονται στη νοτιο-δυτική και την κεντρική Ασία
  • Ευρωπαϊκά: Φυτά με κατανομή σε όλη την Ευρώπη. Στις χώρες της Νότιας Ευρώπης η κατηγορία αυτή αντιπροσωπεύει στην πραγματικότητα τα Κεντρο-ευρωπαϊκά στοιχεία.
  • Ευρωπαϊκά-ΝΔ Ασίας: Ασιατικά-Ευρωπαϊκά φυτά (περιστασιακά φτάνουν στη βόρεια Αφρική) με κατανομή που εκτείνεται στη ΝΔ Ασία, ενώ περιστασιακά απαντώνται στην κεντρική Ασία.
  • Ευρω-Σιβηρικά: Φυτά με κύρια κατανομή στην εύκρατη Ευρασία (που φθάνουν περιστασιακά στην περιοχή του Καυκάσου).
  • Παλαιοεύκρατα: Φυτά της εξωτροπικής Ευρασίας, συμπεριλαμβανομένων των Ιμαλαίων και της ανατολικής Ασίας, που δεν επεκτείνονται (ή το πολύ οριακά) στη Β. Αμερική.
  • Εύκρατα: Φυτά τόσο της εξωτροπικής Ευρασίας, όσο και της Βόρειας Αμερικής.
  • Ιρανο-Τουρανικά: Φυτά με κύρια κατανομή στην ξηρή νοτιο-δυτική και κεντρική Ασία, με εξωζωνική επέκταση στη Μεσόγειο.
  • Σαχαρο-Σίνδιαν (Saharo-Sindian): φυτά με κύρια κατανομή στην άνυδρη βόρεια Αφρική και τη νοτιο-δυτική Ασία, με εξωζωνική επέκταση προς τη Μεσόγειο. Γενικά, η περιφερειακή ζώνη Σαχάρο-Σίνδια περιλαμβάνει τις επίπεδες και άνυδρες περιοχές της Βόρειας Αφρικής, της Αραβικής Χερσονήσου, του νότιου Ιράν και των ερήμων του Πακιστάν και της δυτικής Ινδίας.
  • Υποτροπικά-Τροπικά: Φυτά ευρέως διαδεδομένα στις θερμότερες περιοχές και των δύο ημισφαιρίων.
  • (Περι-) Βόρεια: Φυτά με κύρια κατανομή στη βόρεια και την ορεινή Ευρασία (περιστασιακά επεκτείνοναι στη βόρεια Αμερική).
  • Αρκτικά-Αλπικά: Φυτά με κύρια κατανομή πέραν της βόρειας Ευρασίας και πάνω από τις ορεινές δασικές γραμμές της Ευρασίας (περιστασιακά επεκτείνεται στη Βόρεια Αμερική).
  • Κοσμοπολιτικά: Φυτά που κατανέμονται σε όλες τις ηπείρους, δηλαδή πέρα από το βόρειο ημισφαίριο. Η κατηγορία αυτή μπορεί να δοθεί σε παρένθεση μετά τη γνωστή ή υποτιθέμενη εγχώρια κατανομή σε περιπτώσεις taxa που έχουν εξαπλωθεί παγκοσμίως από τον άνθρωπο.
  • Προέλευση ξενικών φυτών σε [ ]: [τροπική, υποτροπική, νεοτροπική, παλαιοτροπική, παντροπική, βορειο-αμερικανική, νοτιο-αμερικανική, ευρωπαϊκή, ποντιακή, καυκάσια, αραβική, αραβική και βορειο-ανατολική αφρικανική, νοτιο-αφρικανική, ανατολική ασιατική, νοτιο-ανατολική ασιατική, αυστραλιανή, άγνωστη, ή προαιρετικά ένας συνδυασμός αυτών]
  • Ελληνικά ενδημικά (συμπεριλαμβανομένων των ενδημικών ενός νησιού και ενός βουνού): Φυτικά είδη και υποείδη με εξάπλωση που περιορίζεται στην ελληνική επικράτεια, δηλ. σε μία ή περισσότερες από τις 13 χλωριδικές περιοχές (Εικ. 1).

Τα όρια μεταξύ των παρακάτω 13 χλωριδικών περιοχών της Ελλάδας από το νότο προς το βορρά και από τα ανατολικά προς τα δυτικά είναι στις περισσότερες περιπτώσεις σαφώς εμφανή:

  • Kriti and Karpathos (KK): Κρήτη – Κάρπαθος
  • East Aegean Islands (EAe): Νησιά Ανατολικού Αιγαίου
  • Kiklades (Kik): Κυκλάδες
  • Peloponnisos (Pe): Πελοπόννησος
  • West Aegean Islands (WAe): Νησιά Δυτικού Αιγαίου
  • Sterea Ellas (StE): Στερεά Ελλάδα
  • Ionian Islands (IoI): Ιόνια νησιά
  • North Aegean Islands (Nae): Νησιά Βόρειου Αιγαίου
  • East Central (EC): Ανατολικο-Κεντρική Ελλάδα
  • South Pindos (SPi): Νότια Πίνδος
  • North-East (NE): Βορειο-Ανατολική Ελλάδα
  • North Central (NC): Βορειο-Κεντρική Ελλάδα
  • North Pindos (NPi): Βόρεια Πίνδος

Εικόνα 1. Οι 13 χλωριδικές περιοχές της Ελλάδας (Strid & Tan 1997, Dimopoulos et al. 2013).

 

Ακολουθούν διευκρινήσεις για τα όρια μεταξύ των ακόλουθων ηπειρωτικών χλωριδικών περιοχών της Ελλάδας:

  • Όριο μεταξύ StE και SPi – γραμμή μεταξύ των ακόλουθων σημείων: 38.53/21.10 – 38.54/21.20 – 38.56/21.30 – 38.59/21.38 – 38.59/21.50 – 39.00/22.03 – 39.05/22.19.
  • Όριο μεταξύ SPi και NPi: γραμμή μεταξύ των ακόλουθων σημείων: 39.37/20.11 – 39.38/20.30 – 39.39/20.41 – 39.40/20.58 – 39.46/21.06 – 39.44/21.14 – 39.44/21.21 – 39.43/21.26 – 9.44/21.30 – 39.47/21.45. Τα όρια μεταξύ SPi και NPi στην περιοχή Μετσόβου-Ιωαννίνων τέθηκαν ακριβώς βόρεια του παλιού εθνικού δρόμου, έτσι ώστε το πέρασμα Κατάρα, η πόλη Μέτσοβο και τα λιβάδια ακριβώς Β του Μετσόβου να ανήκουν όλα στην περιοχή NPi. Συμπίπτει (λίγο-πολύ) με το όριο μεταξύ μιας περιοχής ασβεστόλιθου στα νότια και σερπεντίνης στα βόρεια.
  • Το όριο μεταξύ NPi και NC – στην περιοχή της Καστοριάς ακολουθεί μια σχεδόν ευθεία γραμμή από 40.21/21.18 έως τα αλβανικά σύνορα σε 40.34/21.03, που το τοποθετεί περίπου 5 χλμ ΝΔ της πόλης του Άργους Ορεστικού.
  • Σύνορα μεταξύ StE – SPi – NPi και EC – NC: γραμμή μεταξύ των ακόλουθων σημείων: 38.53/22.33 – 38.55/22.28 – 39.05/22.19 – 39.18/22.10 – 39.33/21.55 – 39.47/21.45 – 40.00/21.36 – 40.14/21.25 – 40.34/21.02.
  • Όριο μεταξύ ΕΚ και ΝΚ: γραμμή μεταξύ των ακόλουθων σημείων: 39.33/21.55 – 39.42/22.13 και στη συνέχεια κατά μήκος του ποταμού Pinios μέχρι τη θάλασσα στο σημείο 39.54/22.43.
  • Σύνορα μεταξύ ΝΚ και ΒΑ: κατά μήκος του ποταμού Αξιού από τα βουλγαρικά σύνορα έως τη θάλασσα.

Για τα σημαντικά φυτά του όρους Κυλλήνη, χρησιμοποιήθηκαν ο αξιολογήσεις της κατηγορίας κινδύνου σύμφωνα με τα κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) με βάση τα δημοσιευμένα Βιβλία Ερυθρών Δεδομένων της Ελλάδας (Phitos et al. 1995, Φοίτος κ.ά. 2009) και το European IUCN Red List. Οι πληροφορίες για τα αξιολογημένα είδη ελήφθησαν από την δικτυακή πλατφόρμα Flora of Greece web.

  • Ανεπαρκώς Γνωστά (Data Deficient, DD)
  • Κινδυνεύοντα (Endangered, EN)
  • Μειωμένου Ενδιαφέροντος ή Ελάχιστα Ανησυχητικά (Least Concern, LC)
  • Σχεδόν Απειλούμενα (Near Threatened, NT)
  • Τρωτά(Vulnerable, VU)
  • Μη αξιολογημένα (Not Evaluated)

Οι οικότοποι αποτελούν χερσαίες περιοχές ή υγροτόπους που διακρίνονται χάριν των βιολογικών (βιοτικών) και μη βιολογικών (αβιοτικών) γεωγραφικών χαρακτηριστικών τους, είτε είναι εξ’ ολοκλήρου φυσικές ή ημιφυσικές.

 

Κατηγορία οικοτόπου

Εδώ περιλαμβάνονται

Οικότοποι γλυκών νερών  (A)

Υδρόβιοι οικότοποι, πηγές και έλη, καλαμώνες και υγροτοπική βλάστηση, εποχικά πλημμυρισμένα λιμνία, υγροί λειμώνες, παρόχθιοι, παραλίμνιοι οικότοποι

Απόκρημνα βράχια, βράχια μικρότερης κλίσης, τοίχοι, χαράδρες, ογκόλιθοι (C)

Οικότοποι βραχόφιλης (χασμοφυτικής) βλάστησης, βλάστησης σαρών μεσαίων υψομέτρων

Εύκρατοι και υπο-μεσογειακοί λειμώνες (G)

Ξηρά και μεσοφυτικά λιβάδια και βοσκότοποι, βραχώδεις προεξοχές και πετρώδη εδάφη, μη διαταραγμένα πρανή και διάκενα δασών πλούσια σε αγρωστώδη στα χαμηλά έως ορεινά υψομετρικά επίπεδα

Βλάστηση υψηλών ορέων  (H)

Ορεινή- και όρο μεσογειακή βλάστηση, σάρες και βράχια μεγάλων υψομέτρων, χαμηλοί θαμνώνες πάνω από τα δενδροόρια

Παράκτιοι οικότοποι (Μ)

Αμμο-νιτρόφιλη βλάστηση, αλίπεδα, αμμοθίνες, παράκτιοι βράχοι, αλο-νιτρόφιλοι θαμνώνες

Ξηροφυτικά Μεσογειακά φρύγανα και λιβάδια (P)

Μεσογειακή βλάστηση χαμηλών θαμνώνων, βοσκούμενα λιβάδια πλούσια σε θερόφυτα, σάρες χαμηλών υψομέτρων  

Αγροτικοί & διαταραγμένοι οικότοποι (R)

Καλλιεργούμενοι και εγκαταλειμμένοι αγροί, κήποι και φυτείες, δρόμοι και διαταραγμένοι χώροι, συχνά πρωτοπόροι οικότοποι

Δάση και θαμνώνες  (W)

Δάση φυλλοβόλων και κωνοφόρων, παρόχθια και ορεινά δάση και θαμνώνες, σκιερές παρυφές δασών

Στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ) έχουν περιληφθεί οι φυσικοί οικότοποι κοινοτικού ενδιαφέροντος οι οποίοι διατρέχουν κίνδυνο να εξαφανισθούν από την περιοχή της φυσικής τους κατανομής, ή έχουν περιορισμένη εξάπλωση, ή αποτελούν σπουδαία δείγματα τυπικών γνωρισμάτων μίας από τις βιογεωγραφικές περιοχές της ευρωπαϊκής ένωσης.
Το Παράρτημα Ι της οδηγίας περιλαμβάνει τους φυσικούς και ημι-φυσικούς τύπους οικοτόπων που απαντούν στα Κράτη Μέλη της ΕΕ για τους οποίους απαιτείται η κήρυξη προστατευμένων περιοχών για τη δημιουργία το δικτύου Natura 2000.

Χρήσιμα Links

Δήμος Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης
(ΠΑΑ) 2014 - 2020

Alien Plants

Greek Flora

O «Ψηφιακός οδηγός Χλωρίδας Όρους Κυλλήνη» υλοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης: «Παρεμβάσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης στην Κυλλήνη, Δήμου Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης».
Ο Δήμος Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης, προχωρεί στην ανάδειξη της πλούσιας χλωρίδας του όρους Κυλλήνη, την αξιολόγηση της σημασίας του συγκριτικά με τα υπόλοιπα όρη της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας, ως προς τα ενδημικά, σπάνια & απειλούμενα είδη και τη συσχέτιση με τους τύπους οικοτόπων – οικοσυστημάτων στους οποίους απαντώνται.
Ο παρών Οδηγός, απευθύνεται σε επισκέπτες της προστατευόμενης περιοχής, κατοίκους και σε όσους εμπλέκονται με δραστηριότητες αναψυχής/τουρισμού στο όρος.
Απευθύνεται επίσης σε εκείνους που σχεδιάζουν, λαμβάνουν και υλοποιούν αποφάσεις α) για θέματα ποικιλότητας σε επίπεδο φυτικών ειδών & τύπων οικοτόπων/οικοσυστημάτων, β) για τη σημασία του όρους Κυλλήνη ως σημαντικού πόλου βιοποικιλότητας στο βόρειο τείχος της Πελοποννήσου, γ) για τις οικοσυστημικές υπηρεσίες, που οι διαφορετικές οικογένειες, γένη & είδη φυτών παρέχουν ή δυνητικά μπορούν να παρέχουν στους πολίτες που αποζητούν βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Είναι εμπλουτισμένος με πλούσιο φωτογραφικό υλικό για όλα τα ενδημικά (Ελλάδας, Πελοποννήσου, μοναδικά όρους) και για τα περιορισμένης εξάπλωσης, σπάνια και απειλούμενα είδη του όρους, αλλά και για είδη που αναδεικνύουν την αξία και σημασία της προστατευόμενης περιοχής σε μια από τις «θερμές για την φυτοποικιλότητα» (hotspot area for plant diversity) περιοχή της Πελοποννήσου.
Το έργο υλοποιήθηκε από την Γεωμετρία ΙΚΕ, σε διάστημα 10 μηνών και χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Leader (ΠΑΑ2014-2020/LEADER)

Copyright © 2022 Ziria.info

Created by Web Team Katagramma

Skip to content